مفهوم سرویس و نگهداری (نت) در آسانسور چیست؟
این اصطلاح تنها به معنای تعمیر تجهیزات و دستگاهها در هنگام خرابی نیست. در واقع مجموعة اقدامات، فعالیتها و روش هایی برنامه ریزی شده است که به منظور افزایش کارایی تجهیزات و تداوم کار آنها در سطح قابل قبول و مطمئن و بدون ایجاد معطلی در آسانسور انجام می گیرد. این فعالیت ها بصورت هدفمند از خرابی دستگاهها جلوگیری می کند، عمر مفید تجهیزات را در بالاترین سطح عملکرد با فن آوری های موجود افزایش میدهد و باعث افزایش سطح ایمنی و رفاه کاربران می شود. با نگهداری مناسب برگشت سرمایه بهتر شده و باعث کاهش زمان از کارافتادگی آسانسور و آسیب کمتر به قطعات آن می گردد.
عموما اکثر مردم از حمل و نقل عمومی برای جابجایی در سطح شهر استفاده می کنند. بقیه افراد با وسیله شخصی به محل کار خود مراجعه می کنند. افرادی نیز در مسافرت بین شهری هم ممکن است با هواپیما سفر کنند همه این وسایل نقلیه چه از نوع عمومی آن چه از نوع شخصی بر اساس حداقل استانداردهای ایمنی برای تضمین سلامت و امنیت رانندگان و مسافرانشان طراحی و ساخته شده اند اسانسور، امروزه، وسیله ای پیچیده و از تجهیزات مکانیکی، الکترونیکی پیشرفتهای تشکیل شده است.
این تجهیزات و قطعات باید کاملا به صورت مطمئن و کارا با یکدیگر ارتباط داشته باشند تا بتوانند به خوبی و با ایمنی بالا مسافران را در ساختمان جابجا کنند.
لذا نگهداری این قطعات نیز باید از دقت بالایی برخوردار باشد. در صورتی وجود آسانسور می تواند مفید واقع شود که در هنگام انتقال افراد یا بار از طبقه ای به طبقه دیگر کارایی لازم را داشته و خدمات لازم را به صورت صحیح ارائه کند. یکی از وظایف سرویس نگهداری حفظ رضایت کاربران است. مسئول کنترل حفظ سلامتی و ایمنی وسایل حمل و نقل عمومی و رفت و آمدشان در سطح شهر سازمانها و مؤسسات نظارتی (شهرداریها) هستند.
مسیرهای حرکت وسایل حمل و نقل عمومی دارای علائم هشدار و قوانینی هستند که توسط سازمان های نظارتی و استاندارد تدوین شده اند و رانندگان برای سفر ایمن و بدون خطر باید آنها را آموخته و رعایت کنند. وسایل نقلیه چه از نوع عمومی یا شخصی در هر حال از طریق مسیرهای ریلی، هوایی و یا خیابان ها تردد می کنند و توسط سازمان ها و ارگانهای محلی یا تحت نظر حکومت مرکزی به منظور تضمین ایمنی کنترل می شوند. همه کسانی که از این وسایل استفاده می کنند بخصوص رانندگان و اپراتورها جهت آشنائی و اجرای مقررات قانونی تحت آموزشهای مربوطه قرار می گیرند. وسایل نقلیه خارج از گارانتی، چه بطور داوطلبانه و چه توسط مقامات و مسئولین به منظور تضمین امنیت سفر از سرویس خارج می شوند و تا اخذ مجوزها و صدور تأئیدیه های لازم استفاده از این وسایل در سفر ممنوع است.
اصولا برای سفری مطمئن در مسیرهای تردد صرفا تضمین سلامتی رانندگان یا وسایل حمل و نقل کافی نیست. در مسیر تردد باید دست اندازهای خیابان تعمیر شوند، جدول کنار مسیرها نوسازی شوند، قسمتهای هاشور زده که کم رنگ شده اند دوباره رنگ شوند. در مسیرهای رفت و آمد، لامپهای معابر در صورت نیاز تعویض شوند. ریل های راه آهن در قطارهای درون شهری یا برون شهری تست و در صورت لزوم تعویض شوند تا قطارها از مسیر حرکت خود خارج نشوند. همه این اقدامات اجباری و هزاران اقدام دیگر از ملزومات سرویس و نگهداری بوده و برای تضمین حداقل میزان ایمنی به هنگام سفر در خیابان ها، خطوط راه آهن و حتی راههای هوایی حائز اهمیت می باشند.
آسانسورها از این وسایل نقلیه مذکور متفاوت نیستند. آسانسورها نیز افراد و کالاهایی را در مسیرهای عبوری داخل بناها تحت کنترل خود جابجا می کنند. یک آسانسور نظیر دیگر وسایل حمل و نقل به نگهداری نیاز دارد تا بتواند درست کار کند و قابل اعته باشید. مالکین و مدیران ساختمانها علاوه بر مسئولیت خاص خود مسئولیت تضمین امنیت جاب نیز در ساختمانها بعهده دارند. لذا یک آسانسور مناسب یکی از اجزای مهم در ساختمان این وسیله باعث کاهش خطر استفاده از پله ها شده و برای افراد مسن و ناتوان از وسای
در کشورهای مختلف قانون گذاران قوانینی وضع کرده اند که طبق آنها، اسانسورها از یک سطح ایمنی مطلوبی مانند وسایل نقلیه (همچون قطار، اتوبوس و...) برخوردار هستند.
عموما مالکین در ساختمان ها، تنها در مورد نحوه مالکیت و مدیریت ساختمان اطلاعات دارند و از نحوه سرویس دهی و تعمیرات مربوط به اسانسور اطلاعات کافی ندارند.
مطابقت کار آسانسور با شرایط موجود با قوانین، امری بسیار مهم است که موضوعی پیچیده و نیازمند تجربه کافی می باشد. به حال نداشتن اطلاعات در نحوه سرویس و نگهداری رافع مسئولیت مدیران بابت تامین ایمنی ساختمان نیست. این مالکین ساختمانها هستند که سیستم جابجایی استفاده کنندگان، مشتریان و کالاها را از خیابان به طبقه مورد نظر و بالعکس فراهم می کنند و لذا مسئول تضمین ایمنی مسافران آسانسور هستند. آسانسور به تنهایی یک پروژه کامل در ساختمان است، از معماری گرفته تا سازه و تکنولوژی قطعات پرشماری که هر کدام پیچیدگی و مسایل خاص خود را دارند.
با توجه به استهلاک قطعات آسانسوری چنین وسیله ای بدون نگهداری مناسب و اصولی متکی بر پایه های علمی این فن، کارکرد مطلوبی نخواهد داشت و اگر بطور اصولی نگهداری نشود قطعات فرسوده آن برای استفاده بسیار خطرناک خواهد بود. به علت عدم برنامه راهبری سرویس و نگهداری، یک آسانسور خوب و باکیفیت تبدیل به دستگاه نامطمئن میشود. به همین علت مشاهده می شود طی سالیان اخیر سوانح و حوادث مرتبط با آسانسور رشد قابل توجهی یافته است. برای برخورداری از سطح ایمنی لازم در آسانسور باید این تجهیزات از شرایط مناسب تعمیرات، سرویس و نگهداری برخوردار باشند یا بعبارتی دیگر، عملکرد ایمنی آنها در یک سطح مطابق با استاندارد و در محدوده رواداری های طراحی آسانسور باقی بماند. از آنجا که مالکین و یا مدیران ساختمان از نگهداری، تعمیر و سرویس آسانسور سررشته ای ندارند، معمولا با یک شرکت سرویسکار آسانسور قرارداد می بندند تا بتوانند از نظر قانونی به وظیفه خود عمل کرده باشند. پس از عقد قرارداد با یک شرکت سرویس کار مالکین ساختمان برخی از مسئولیت های خود را به این شرکت واگذار می کنند. هر زمان که آسانسور دارای مسافر یا مسافرین است از نظر ریسک خطر هیچ تفاوتی با خطر اتوبوس پر از مسافر که وارد وسط خیابان می شود، ندارد. یکی از هدف های سرویس و نگهداری جلوگیری از حوادث و آسیب مسافران است.
باید این را دانست که مفهوم سرویس از نگهداری جداست و باید برای هر یک تعریف جداگانه ای ارائه شود. هر چند در نزد بیشتر افراد این دو به یک معنی هستند.
سرویس: شامل بازدیدهای نوبتی آسانسور جهت آمادگی برای بهره برداری ایمن است نگهداری این مفهوم گستره وسیع تری را شامل می شود، اما به طور کلی به معنای رسیدگی به تجهیزات برای جلوگیری از خرابی و افزایش عمر مفید قطعات و عملکرد آنهاست و نیز مانع از کارافتادگی زودهنگام آنها می باشد.
تجهیزات بکار رفته در آسانسور به هیچ وجه اشتراکی با سایر تجهیزات ساختمان ندارد و لذا ماهیت خاص این تجهیزات و مکان آنها در ساختمان تعیین کننده عملیات و نحوه نگهداری آنهاست دو روش برای سرویس و نگهداری با هدف عملکرد ایمن و بدون خرابی تجهیزات وجود دارد، نگهداری حفاظتی (پیشگیرانه و نگهداری پیشگویانه که با استفاده از این روش های صحیح سرویس و نگهداری پیش از نقص و از کار افتادن قطعات از خرابی آنها جلوگیری می گردد. در نگهداری پیشگیرانه، اصولا تجربه سرویس کار و شناخت کامل تجهیزات در طول زمان سرویس و نگهداری نشان میدهد که کدامیک از قطعات آسانسور دچار نقص و خرابی می شوند، در نتیجه فرصتی برای تعویض این قطعات مهم قبل از خرابی آنها بوجود می آید. شرکتهای سرویس و نگهداری عموما بسوی استفاده از این روشهای اثبات شده برای دسترسی به اهداف بخش سرویس و نگهداری پیش می روند. هدفی که بخش سرویس و نگهداری در جستجوی آن است، چگونگی اجرای الزامات و نحوه کاربرد آنها در نگهداری صحیح تجهیزات ضمن رعایت نکات ایمنی آنگونه که مسافرین انتظار دارند، آسانسورها به آنها سرویس مناسب را بدهند، می باشد. از اهداف دیگری که یک برنامه نگهداری بدنبال آن است، دست یافتن به اعتماد و کارایی آسانسور با حداقل هزینه (مقرون به صرفه) است.