آموزش و دانستنیها

آسانسورهای دارای درایو کنترل سرعت یا به اصطلاح دارای Inverter که به آسانسورهای VVVF با همان 3VF موسوم هستند، دارای حرکت نرم چه در شتاب مثبت (استارت) و چه در شتاب منفی (اسنپ) می باشند که میتوان روی نمودار سرعت زمان (VT) حرکت آنرا بصورت منحنی نمایش داد.

برخلاف نمودار سرعت زمان آسانسورهای دوسرعته که حرکت آنها بصورت خطی و با شتاب بالا در زمان استارت و اسنپ) انجام میشود و شتاب بالای حرکتی باعث ایجاد شوک به کابین و مسافرین میگردد. پس نتیجه میگیریم در آسانسورهای 3VF مسافرین به دلیلی نرمی حرکت، متوجه استارت و استپ نمیشوند، این مسئله به دلیل کنترل ولتاژ و فرکانس برق شهری توسط Inverter می‌باشد، به این ترتیب که فرکانس و ولتاژ اولیه اعمال شده از تابلو به موتور بسیار پایین بوده و به تدریج Inverter آنرا افزایش داده تا به فرکانس ( ۵۰ هرتز حداکثر فرکانس برق شهری) و ولتاژ ۳۸۰ ولت حداکثر ولتاژ برق سه فاز شهری می‌رساند که در نهایت موتور به حداکثر سرعت تعریف شده خود رسیده و تا قبل از مرحله دوراندازی با این سرعت به حرکت خود ادامه می‌دهد.

وجود Inverter در سیستم کنترل آسانسور باعث صرفه جویی در مصرف برق شهری می‌شود و علت آن این است که آسانسور در کورس حرکتی خود قسمتی از مسیر را (هنگام استارت و استپ) با ولتاژ پایین‌تر از حد نهایی (۳۸۰) طی می‌کنند، همچنین اتلاف انرژی که در آسانسورهای دو سرعته هنگام ترمز صورت می‌گیرد در آسانسورهای 3VF تقریبا به صفر رسیده است زیرا همانطور که میدانید در آسانسورهای دو سرعته وقتی برق به یکباره قطع می‌گردد ترمز مسئول متوقف ساختن موتور می‌باشد در صورتیکه در آسانسورهای 3VF ابتدا inverter سرعت حرکت موتور را به صفر رسانده سپس ترمز اعمال می‌شود.

این مسئله در زمان استارت نیز صادق است، یعنی وقتی سیستم کنترل فرمان بصورت ناگهانی ولتاژ ۳۸۰ را اعمال می‌کند اینرسی کابین باعث هدر رفتن انرژی برق می‌شود، در صورتیکه اگر حرکت آرامتر صورت پذیرد مقاومت کابین در برابر حرکت کاهش یافته و مصرف انرژی نیز خود به خود کاهش می‌یابد. در یک جمع‌بندی معایب استفاده از سیستم دو سرعته و مزایای سیستم 3VF بدین شرح می‌باشد.

معایب سیستم دوسرعته

1. مصرف انرژی و جریان برق فوق العاده بالا

2. محدودیت در انتخاب سرعت و ظرفیت آسانسور در پیاده سازی سیستم با روش دو سرعته

3. تغییرات ناملايم و پله ای سرعت بصورت ناگهانی از دور تند به دور کند

۴. شوک حرکتی در حین استارت و استپ حرکت و افول کیفیت حرکتی آسانسور و عدم قابلیت پیاده سازی در ساختماهای حساس

5. کاهش عمر قطعات در اثر شوک حرکتی

6. انتقال شوک و ضربه های موتور به سازه ساختمان

۷. سر و صدای بالا ناشی از تغییرات سرعت موتور و کنتاکتورهای تابلو فرمان

8. موتورهای دوسرعته همانطور که از نامشان پیداست دارای دو سیم پیچی برای دو سرعت

مختلف می‌باشند.

مزایای سیستم VF3

۱. کیفیت حرکتی بالا و حرکت نرم و بدون لرزش و بدون شوک حرکتی

۲. کاهش استهلاک قطعات به ویژه ترمز موتور که در سیستم دو سرعته نقش اساسی در استپ کابین دارد اما در سیستم 3VF خیر

3. افزایش عمر مفید قطعات از جمله موتور گیربکس و سیستم تابلو فرمان

۴. کاهش سر و صدای آسانسور

5. کاهش قابل ملاحظه مصرف انرژی و برق

6. عدم محدودیت در انتخاب سرعت و ظرفیت

٧. اصلاح ضریب قدرت: (Cos) اختلاف فاز بین ولتاز (۷) و جریان (i) که معمولا جریان عقب‌تر از ولتاژ است، باعث به وجود آمدن توان راکتیو و بازگشت این توان غیر مفید به شبکه برق مصرفی می‌گردد، در نتیجه این مسئله باعث کاهش توان موتور می‌گردد. در سیستم‌های 3VF به خاطر یکسو شدن ولتاژهای AC به DC و هم فاز شدن جریان و ولتاژ، توان راکتیو به حداقل مقدار خود می‌رسد، و با توجه به اینکه توان موتور نسبت مستقیم با ضریب اصلاح قدرت دارد، هر چه ضریب به عدد یک نزدیکتر باشد در نتیجه مقدار توان اکتیو نیز بیشتر خواهد شد.